Onze wereld produceert momenteel evenveel tonnen plastic in één jaar als de hele mensheid weegt. Dit klinkt onvoorstelbaar, maar het is een trieste realiteit. Als we zo doorgaan, zal er tegen 2050 meer plastic in de zee zitten dan vis.

Veel mensen proberen zichzelf al te beperken en bewuster te leven: ze nemen een herbruikbare tas mee naar de supermarkt en maken gebruik van to-go bekers in plaats van wegwerpbekers. Dat is geweldig en draagt veel bij aan verandering. Maar niet elk soort plastic dat in ons dagelijks leven een rol speelt, is zo voor de hand liggend en gemakkelijk te herkennen.

Een schijnbaar onzichtbare bron van plastic vervuiling verbergt zich in onze badkamers. Alleen al uit cosmetische producten en was- en reinigingsmiddelen komt in Duitsland jaarlijks 977 ton microplastics en 46.900 ton opgeloste polymeren in het afvalwater terecht. 

Eén douchebeurt kan tot 100.000 plastic deeltjes in het riool spoelen.

Degenen die zich nu afvragen waarom rioolwaterzuiveringsinstallaties ze niet gewoon verwijderen, hebben waarschijnlijk geen idee van de grootte van de afzonderlijke deeltjes. Microplastics zijn kunststoffen die kleiner zijn dan vijf millimeter. Vaak zijn ze zelfs zo klein dat ze nauwelijks zichtbaar zijn voor het menselijk oog. Dit is het moment dat rioolwaterzuiveringsinstallaties beginnen te zweten. Aangezien zij nog niet in staat zijn de microscopisch kleine deeltjes volledig uit het afvalwater te filteren, komen deze nu ongehinderd in het water terecht - en met het slib dat overblijft na het zuiveringsproces, ook op de velden en in de lucht.

Ja, onze impact op het milieu moet ons interesseren en reden genoeg zijn om bewuster te leven en dat zoveel mogelijk zonder plastic te doen. Maar als je nog niet onder de indruk bent van de gigantische cijfers, lees dan verder. 

Want niet alleen het milieu, maar ook onze gezondheid lijdt onder microplastics. Niet alleen kunnen de deeltjes zelf chemische stoffen bevatten die schadelijk zijn voor de gezondheid, zoals weekmakers of stabilisatoren - zij werken in het water ook als een magneet op verontreinigende stoffen zoals PCB's of DDT en binden deze. Deze stoffen zijn allang verboden, maar helaas heeft het milieu dat niet gemerkt. Dit komt omdat zij zich vele jaren geleden al in ons milieu hebben opgehoopt. In feite kan het gehalte aan verontreinigende stoffen op het microplastic-deeltje tot een miljoen maal hoger zijn dan het gehalte aan verontreinigende stoffen in het water eromheen. Een studie heeft ook aangetoond hoe schadelijk het deeltje dus kan zijn voor de gezondheid: mosselen die gevoederd werden met de microscopisch kleine deeltjes ontwikkelden ontstekingen. 

 

Er komen geen microplastics op ons bord terecht - of toch wel? In feite belandt er meer plastic in onze magen dan we zouden willen. Een snelle blik op onze voedselketen is genoeg. Hoe kleiner het plastic dat in zee drijft of op onze velden ligt, hoe groter de kans dat mosselen, wormen of vissen de deeltjes aanmerken als voedsel. En het zijn juist deze die op onze eettafel belanden.

Maar nu terug naar onze badkamers. Veel cosmetica fabrikanten vermijden nu het gebruik van microplastics in hun producten, maar het zijn er nog te weinig. Het probleem hierbij is dat microplastics niet alleen in de vorm van vaste deeltjes worden gebruikt, maar vooral ook als was, gel of vloeibaar polymeer. Hierdoor zijn ze veel moeilijker op te sporen, omdat ze niet als microplastics worden aangemerkt, hoewel ze dezelfde schade aanrichten als hun solide broers en zussen. Daarom moet worden gelet op de term "polymeer" op de ingrediëntenlijst, de zogenaamde INCHI-lijst. Helaas zijn er echter nog veel meer termen. Tip: Meer succes bij het zoeken naar een cosmetisch product zonder enige vorm van polymeren wordt meestal bereikt door te zoeken in de hoek van de natuurlijke cosmetica. 

Ieder van ons maakt een verschil, zoals uit dit voorbeeld blijkt: Als je solide in plaats van vloeibare verzorgingsproducten gebruikt, bespaar je ongeveer twee plastic flessen per product. Bovendien bespaart je hiermee ook op transportvolume door minder producten en kleinere verpakkingen te gebruiken, wat op zijn beurt een positief effect heeft op het CO-2 uitstoot van het transport. 

Er kan dus veel worden gedaan en veranderd. Het enige wat nodig is, is een beetje tijd en kennis bij het kiezen van cosmetische producten.